STEM Education

Dạy học theo phương pháp STEAM – Lợi ích và cách áp dụng hiệu quả

dạy học theo phương pháp steam là một phương pháp giáo dục tích hợp các môn khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học. Phương pháp này giúp học sinh phát triển các kỹ năng tư duy phản biện, sáng tạo, giải quyết vấn đề và làm việc nhóm. Trong bài viết này, VietprEducation sẽ giới thiệu đến bạn những thông tin hữu ích về phương pháp dạy học STEAM.

Thuật ngữ Định nghĩa
STEAM Khoa học (Science), Công nghệ (Technology), Kỹ thuật (Engineering), Nghệ thuật (Arts) và Toán học (Mathematics)
Dạy học theo phương pháp STEAM Phương pháp giáo dục tích hợp các môn khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học
Lợi ích của phương pháp dạy học STEAM
  • Phát triển kỹ năng tư duy phản biện
  • Phát triển kỹ năng sáng tạo
  • Phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề
  • Phát triển kỹ năng làm việc nhóm
  • Chuẩn bị cho học sinh những kỹ năng cần thiết trong thế kỷ 21
Thách thức khi dạy học theo phương pháp STEAM
  • Thiếu giáo viên được đào tạo về phương pháp STEAM
  • Thiếu tài liệu và giáo cụ dạy học theo phương pháp STEAM
  • Khó khăn trong việc đánh giá học sinh học theo phương pháp STEAM
Giải pháp khắc phục những thách thức khi dạy học theo phương pháp STEAM
  • Đào tạo giáo viên về phương pháp STEAM
  • Phát triển tài liệu và giáo cụ dạy học theo phương pháp STEAM
  • Xây dựng hệ thống đánh giá học sinh học theo phương pháp STEAM

I. Phương pháp dạy học STEAM là gì?

Dạy học theo phương pháp STEAM là một phương pháp giáo dục tích hợp các môn khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học. Phương pháp này giúp học sinh phát triển các kỹ năng tư duy phản biện, sáng tạo, giải quyết vấn đề và làm việc nhóm.

STEAM là viết tắt của Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật), Arts (Nghệ thuật) và Mathematics (Toán học). Phương pháp dạy học STEAM được phát triển dựa trên ý tưởng rằng học sinh học tốt nhất khi được tiếp cận với các môn học theo cách tích hợp và liên môn. Phương pháp này khuyến khích học sinh sử dụng các kỹ năng và kiến thức từ nhiều môn học khác nhau để giải quyết các vấn đề thực tế.

Dạy học theo phương pháp STEAM có nhiều lợi ích, bao gồm:

  • Phát triển kỹ năng tư duy phản biện
  • Phát triển kỹ năng sáng tạo
  • Phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề
  • Phát triển kỹ năng làm việc nhóm
  • Chuẩn bị cho học sinh những kỹ năng cần thiết trong thế kỷ 21

Dạy học theo phương pháp STEAM có thể được thực hiện ở mọi cấp học, từ mẫu giáo đến đại học. Tuy nhiên, phương pháp này đặc biệt phù hợp với học sinh tiểu học và trung học cơ sở, vì đây là giai đoạn học sinh đang phát triển các kỹ năng tư duy phản biện, sáng tạo và giải quyết vấn đề.

Để dạy học theo phương pháp STEAM hiệu quả, giáo viên cần:

  • Có kiến thức và kỹ năng về các môn học STEAM
  • Hiểu biết về cách học của học sinh
  • Có khả năng thiết kế các hoạt động học tập tích hợp và liên môn
  • Có khả năng tạo ra một môi trường học tập tích cực và hỗ trợ

Dạy học theo phương pháp STEAM là một phương pháp giáo dục tiên tiến, giúp học sinh phát triển các kỹ năng cần thiết trong thế kỷ 21. Phương pháp này đang được áp dụng ngày càng rộng rãi ở các trường học trên thế giới.

Nếu bạn đang tìm kiếm một phương pháp giáo dục giúp con bạn phát triển toàn diện, thì dạy học theo phương pháp STEAM là một lựa chọn tuyệt vời. Phương pháp này sẽ giúp con bạn phát triển các kỹ năng tư duy phản biện, sáng tạo, giải quyết vấn đề và làm việc nhóm, đồng thời chuẩn bị cho con bạn những kỹ năng cần thiết để thành công trong thế kỷ 21.

Để tìm hiểu thêm về phương pháp dạy học STEAM, bạn có thể tham khảo các bài viết sau:

II. Tại sao nên áp dụng phương pháp dạy học STEAM?

Phương pháp dạy học STEAM là một phương pháp giáo dục tích hợp các môn khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học. Phương pháp này giúp học sinh phát triển các kỹ năng tư duy phản biện, sáng tạo, giải quyết vấn đề và làm việc nhóm. Dưới đây là một số lý do tại sao nên áp dụng phương pháp dạy học STEAM:

  • Phát triển kỹ năng tư duy phản biện: Phương pháp dạy học STEAM khuyến khích học sinh đặt câu hỏi, tìm kiếm thông tin và đưa ra các giải pháp cho các vấn đề. Điều này giúp học sinh phát triển khả năng tư duy phản biện và giải quyết vấn đề.
  • Phát triển kỹ năng sáng tạo: Phương pháp dạy học STEAM cho phép học sinh sử dụng trí tưởng tượng và sự sáng tạo của mình để giải quyết các vấn đề. Điều này giúp học sinh phát triển khả năng sáng tạo và đổi mới.
  • Phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề: Phương pháp dạy học STEAM giúp học sinh học cách xác định vấn đề, tìm kiếm thông tin, đưa ra các giải pháp và đánh giá các giải pháp đó. Điều này giúp học sinh phát triển khả năng giải quyết vấn đề.
  • Phát triển kỹ năng làm việc nhóm: Phương pháp dạy học STEAM thường được thực hiện theo nhóm. Điều này giúp học sinh học cách làm việc nhóm, giao tiếp hiệu quả và giải quyết xung đột.
  • Chuẩn bị cho học sinh những kỹ năng cần thiết trong thế kỷ 21: Phương pháp dạy học STEAM giúp học sinh phát triển các kỹ năng cần thiết trong thế kỷ 21, chẳng hạn như tư duy phản biện, sáng tạo, giải quyết vấn đề và làm việc nhóm. Những kỹ năng này rất quan trọng để học sinh thành công trong cuộc sống và sự nghiệp.

Trên đây là một số lý do tại sao nên áp dụng phương pháp dạy học STEAM. Phương pháp này giúp học sinh phát triển các kỹ năng cần thiết để thành công trong thế kỷ 21. Nếu bạn đang tìm kiếm một phương pháp giáo dục hiệu quả cho con em mình, thì phương pháp dạy học STEAM là một lựa chọn tuyệt vời.

Một số ví dụ về phương pháp dạy học STEAM

Dưới đây là một số ví dụ về phương pháp dạy học STEAM:

  • Học sinh xây dựng một chiếc cầu bằng que kem và keo dán. Đây là một hoạt động tích hợp các môn khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học.
  • Học sinh thiết kế một trò chơi điện tử. Đây là một hoạt động tích hợp các môn khoa học, công nghệ, kỹ thuật và nghệ thuật.
  • Học sinh lập trình một robot để thực hiện một nhiệm vụ. Đây là một hoạt động tích hợp các môn khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học.
  • Học sinh sáng tác một bài hát về một chủ đề khoa học. Đây là một hoạt động tích hợp các môn khoa học và nghệ thuật.
  • Học sinh viết một câu chuyện về một nhân vật khoa học. Đây là một hoạt động tích hợp các môn khoa học và nghệ thuật.

Những hoạt động này chỉ là một vài ví dụ về phương pháp dạy học STEAM. Phương pháp này có thể được sử dụng để dạy nhiều môn học khác nhau, chẳng hạn như khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học.

Nếu bạn đang tìm kiếm một phương pháp giáo dục hiệu quả cho con em mình, thì phương pháp dạy học STEAM là một lựa chọn tuyệt vời. Phương pháp này giúp học sinh phát triển các kỹ năng cần thiết để thành công trong thế kỷ 21.

Để tìm hiểu thêm về phương pháp dạy học STEAM, bạn có thể truy cập trang web của VietprEducation.

III. Các bước triển khai phương pháp dạy học STEAM

Xây dựng đội ngũ giáo viên có năng lực

Giáo viên là yếu tố quan trọng nhất trong việc triển khai phương pháp dạy học STEAM. Giáo viên cần được đào tạo về phương pháp STEAM, có kiến thức chuyên môn sâu rộng về các môn khoa học, công nghệ, kỹ thuật, nghệ thuật và toán học, cũng như có kỹ năng sư phạm tốt.

Để xây dựng đội ngũ giáo viên có năng lực, các trường học có thể tổ chức các khóa đào tạo, bồi dưỡng giáo viên về phương pháp STEAM. Các giáo viên cũng có thể tự học hỏi, nghiên cứu về phương pháp này thông qua các tài liệu, sách báo, internet.

Phát triển tài liệu và giáo cụ dạy học STEAM

Tài liệu và giáo cụ dạy học STEAM là những công cụ hỗ trợ đắc lực cho giáo viên trong quá trình giảng dạy. Các tài liệu và giáo cụ này cần được thiết kế phù hợp với phương pháp STEAM, giúp học sinh dễ hiểu và hứng thú với các bài học.

Để phát triển tài liệu và giáo cụ dạy học STEAM, các trường học có thể hợp tác với các chuyên gia, các nhà khoa học, các doanh nghiệp để tạo ra những tài liệu và giáo cụ chất lượng cao.

Xây dựng môi trường học tập STEAM

Môi trường học tập STEAM là một yếu tố quan trọng để thúc đẩy học sinh học tập hiệu quả. Môi trường học tập STEAM cần được thiết kế để khuyến khích học sinh khám phá, sáng tạo và làm việc nhóm.

Để xây dựng môi trường học tập STEAM, các trường học có thể bố trí các phòng học chuyên biệt, trang bị các thiết bị, dụng cụ cần thiết cho học sinh học tập theo phương pháp STEAM. Các trường học cũng có thể tổ chức các câu lạc bộ, các cuộc thi STEAM để tạo ra môi trường học tập năng động, sáng tạo cho học sinh.

Đánh giá học sinh học tập theo phương pháp STEAM

Đánh giá học sinh học tập theo phương pháp STEAM là một quá trình liên tục, giúp giáo viên theo dõi tiến độ học tập của học sinh và điều chỉnh phương pháp giảng dạy cho phù hợp.

Để đánh giá học sinh học tập theo phương pháp STEAM, các giáo viên có thể sử dụng các phương pháp đánh giá đa dạng, chẳng hạn như đánh giá thông qua các bài kiểm tra, các dự án, các hoạt động nhóm, các bài thuyết trình, các sản phẩm sáng tạo,…

IV. Những lưu ý khi triển khai phương pháp dạy học STEAM

Để triển khai hiệu quả phương pháp dạy học STEAM, giáo viên và nhà trường cần lưu ý một số vấn đề sau:

  • Chuẩn bị giáo viên: Giáo viên cần được đào tạo về phương pháp dạy học STEAM, bao gồm cả kiến thức chuyên môn và kỹ năng sư phạm.
  • Chuẩn bị tài liệu và giáo cụ: Trường học cần đầu tư tài liệu và giáo cụ phù hợp với phương pháp dạy học STEAM, bao gồm cả sách giáo khoa, sách tham khảo, giáo án, đồ dùng thí nghiệm, dụng cụ thực hành, v.v.
  • Xây dựng môi trường học tập: Trường học cần xây dựng môi trường học tập phù hợp với phương pháp dạy học STEAM, bao gồm cả không gian học tập, thời gian học tập, phương tiện học tập, v.v.
  • Đánh giá học sinh: Trường học cần xây dựng hệ thống đánh giá học sinh phù hợp với phương pháp dạy học STEAM, bao gồm cả đánh giá kiến thức, kỹ năng và thái độ của học sinh.
  • Phối hợp với phụ huynh: Trường học cần phối hợp với phụ huynh để tạo điều kiện cho học sinh học tập theo phương pháp STEAM tại nhà.

Ngoài ra, giáo viên và nhà trường cũng cần lưu ý một số vấn đề sau khi triển khai phương pháp dạy học STEAM:

  • Đảm bảo tính liên môn: Phương pháp dạy học STEAM đòi hỏi sự liên kết giữa các môn học, do đó giáo viên cần đảm bảo tính liên môn trong quá trình giảng dạy.
  • Đảm bảo tính thực tiễn: Phương pháp dạy học STEAM chú trọng đến việc học tập thông qua thực hành, do đó giáo viên cần thiết kế các hoạt động học tập thực tiễn cho học sinh.
  • Đảm bảo tính sáng tạo: Phương pháp dạy học STEAM khuyến khích học sinh sáng tạo, do đó giáo viên cần tạo điều kiện cho học sinh phát huy khả năng sáng tạo của mình.
  • Đảm bảo tính đánh giá: Phương pháp dạy học STEAM đòi hỏi việc đánh giá học sinh một cách toàn diện, do đó giáo viên cần xây dựng hệ thống đánh giá phù hợp.

Bằng cách lưu ý những vấn đề trên, giáo viên và nhà trường có thể triển khai hiệu quả phương pháp dạy học STEAM, giúp học sinh phát triển toàn diện các kỹ năng cần thiết trong thế kỷ 21.

V. Một số ví dụ về bài học STEAM

Ứng dụng phương pháp dạy học STEAM, lớp 5A trường Tiểu học Nguyễn Trãi, TP. Hồ Chí Minh đã sáng tạo ra một loại nhựa mới có khả năng tự phân hủy sau 60 ngày. Vật liệu mới này được gọi là nhựa NanoMicro với giá thành rẻ nhưng có độ bền cao, chịu được tải trọng lớn và có công dụng chống thấm nước.

Học sinh tại trường THPT Ngô Quyền, Vĩnh Phúc đã thực hiện dự án chế tạo động cơ điện từ phế liệu và ứng dụng trong đời sống. Dự án giúp học sinh tìm hiểu nguyên lý hoạt động của động cơ điện từ, cách chế tạo động cơ điện từ và áp dụng động cơ điện từ vào đời sống.

Lớp 7A trường THCS Huỳnh Văn Nghệ đã có đề tài “Kỹ thuật tạo ra một loại viên rửa bát có khả năng diệt vi khuẩn” khi tham gia hội thi khoa học kĩ thuật cấp Quận năm học 2021 – 2022. Bản chất viên rửa bát có nồng độ pH cao cùng hàm lượng chất tẩy rửa đạt đủ chuẩn. Đây là loại viên rửa bát có tính diệt khuẩn rất tốt, dễ sử dụng, tiện lợi. Ngoài khả năng làm sạch, sản phẩm này hoàn toàn không gây hại đến sức khỏe, thân thiện với môi trường.

STT Nội dung bài học Môn học
1 Thú chơi làm máy phát điện nhỏ Khoa học
2 Làm bột tẩy rửa Hóa học
3 Tham quan trạm bơm nước thải Sinh học
4 Làm cầu thủ bóng rổ Giáo dục thể chất
5 Vẽ ngôi nhà mơ ước Mỹ thuật

Học sinh ở Trường phổ thông song ngữ Hoa Sen (Hà Nội) cũng được thực hành những bài học STEAM thông qua các hoạt động như:
– Vận dụng các quy luật vật lý để lắp ráp các cầu thang, lò xo và dây chun thành các máy vận chuyển;
– Học sinh được phân vai thành những người bán thực phẩm tại các bếp ăn, từ đó hiểu về lợi nhuận, lỗ vốn, doanh thu, sự thay đổi giá mặt hàng theo cung cầu và ao ước của người tiêu dùng. Chúng còn thảo luận về giá cả thị trường, tùy thời điểm trong ngày, trong năm, giá cả có thể biến đổi như thế nào.

“Ngày hội STEAM” là sân chơi khoa học thường niên do hệ thống Trường phổ thông liên cấp Tây Hà Nội tổ chức. Chương trình hướng tới mục tiêu phát triển các phẩm chất và năng lực của học sinh trên nền tảng khoa học-công nghệ thông qua các dự án làm việc nhóm và thuyết trình về sản phẩm dự án:
– YTL EcoBot-máy xử lý rác hữu cơ bằng công nghệ vi sinh;
– Robot dọn rác YTL-7;
– Cánh tay robot sử dụng học thuyết máy học;
– Robot tua-bin phản lực;
– Máy ép plastic sử dụng năng lượng mặt trời;
– Thiết bị lọc và diệt khuẩn nước kiểu mới;
– Robot cứu hỏa dùng AI;
– Robot vẽ tranh ứng dụng học thuyết máy học;
– Quạt tự quay dùng năng lượng mặt trời;
– Cầu trượt năng lượng;
– Cây xanh thảo mộc tự chăm sóc.

Đối với trẻ mầm non, có thể lấy ví dụ với chủ đề “Môi trường”:

  • Khoa học: Quan sát các loại cây xanh, học về quá trình sinh trưởng của cây.
  • Công nghệ: Trồng một luống cây rau hoặc hoa trong lớp học, học cách chăm sóc.
  • Kỹ thuật: Làm một mô hình hệ thống tuần hoàn nước hoặc một mô hình rừng nhiệt đới.
  • Nghệ thuật: Vẽ tranh hoặc làm đồ thủ công về chủ đề môi trường.
  • Toán học: Đếm số lượng cây trong lớp học hoặc tính diện tích của một khu rừng.

VI. Kết luận

Dạy học theo phương pháp STEAM là một phương pháp giáo dục tiên tiến, giúp học sinh phát triển toàn diện các kỹ năng cần thiết trong thế kỷ 21. Tuy nhiên, để áp dụng hiệu quả phương pháp này, cần có sự đầu tư về giáo viên, tài liệu và giáo cụ dạy học, cũng như hệ thống đánh giá học sinh phù hợp. VietprEducation hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về phương pháp dạy học STEAM.

Related Articles

Back to top button